Κρητικές Εμπειρίες

Τοποθετημένη στρατηγικά στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, η Κρήτη βρισκόταν ουσιαστικά στο επίκεντρο του παλαιού κόσμου. Η παρουσία της ακριβώς στο σταυροδρόμι όλων των ισχυρών πολιτισμών της περιοχής καθιστούσε τον έλεγχο του νησιού το μήλον της έριδος για τις μεγάλες δυνάμεις της εκάστοτε εποχής, τόσο για στρατιωτικούς όσο και για οικονομικούς λόγους, καθιστώντας το νησί αναπόφευκτα ως ένα πεδίο διεξαγωγής συγκρούσεων και πολέμων.Οι διάφοροι κατακτητές άφησαν το στίγμα τους διάσπαρτο στην κρητική γη, τόσο από φυσικής άποψης, οικοδομώντας εντυπωσιακές κατασκευές, όσο και από πολιτισμικής, με έθιμα και τις παραδόσεις τους να διαπερνούν και να επηρεάζουν την κρητική κουλτούρα έως και σήμερα.

Φυσικά, το κυριότερο σημείο αναφοράς της κρητικής ιστορίας είναι το γεγονός πως αποτελεί την γενέτειρα του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Οι Μινωίτες, των οποίων η κοινωνία αναπτύχθηκε και γνώρισε μεγάλη ευημερία κυρίως στο ανατολικό τμήμα του νησιού, περίπου μεταξύ 3000 π.Χ. και 1200 π.Χ., θεωρούνται ο πρώτος οργανωμένος εγγράμματος πολιτισμός που αναπτύχθηκε στην ευρύτερη ευρωπαϊκή περιοχή, και είναι ένα από τα βασικά επιχειρήματα που δικαιολογούν το ψευδώνυμό Γηραιά Ήπειρος. Παρά το αδυσώπητο πέρασμα των αιώνων και τις πολλές μεγάλες και βίαιες εκρήξεις του ηφαιστείου της Σαντορίνης, η πιο καταστροφική εκ των οποίων πιστεύεται ότι είναι η κύρια αιτία πίσω από τον αφανισμό του Μινωικού Πολιτισμού, τα μνημεία της μινωικής εφευρετικότητας και δημιουργικότητας εξακολουθούν να είναι ορατά με εντυπωσιακό τρόπο στο νησί.

Σας προσκαλούμε να θαυμάσετε το παλάτι της Κνωσού, λίγα λεπτά μακριά από την πόλη του Ηρακλείου, ακριβώς στην καρδία του θεωρούμενου ως ο πρώτος αστικός οικισμός της Ευρώπης. Η ίδια η κλίμακα και το μέγεθος των πολυόροφων κτιρίων που κατασκευάστηκαν 5000 χρόνια πριν, με ποιότητα κατασκευής τέτοια ώστε μεγάλα τμήματά τους να παραμένουν ανέπαφα έως και σήμερα και τα οποία πιστεύεται ότι στέγαζαν έως και 10.000 ανθρώπους συνολικά, προκαλεί το δέος του επισκέπτη. Η ιστορία της Κνωσού είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τους θρύλους της αρχαιοελληνικής Μυθολογίας που συνδέονται μαζί της, όπως η μαγευτική ιστορία του Δαίδαλου και το Ίκαρου, με τον Λαβύρινθο και τον Μινώταυρο. Πριν την περιήγηση στο Παλάτι της Κνωσού, σας συνιστούμε να επισκεφθείτε το ιδιαίτερα ενδιαφέρον Αρχαιολογικό Μουσείο του Ηρακλείου, προκειμένου να μπορέσετε να τοποθετήσετε στο κατάλληλο πλαίσιο το πολύ σημαντικό έργο του Άρθουρ Έβανς, του Βρετανού αρχαιολόγου που ήταν υπεύθυνος για τις ανασκαφές που έφεραν στο φως το παλάτι και τα τριγύρω κτίσματα. Το δεύτερο μεγαλύτερο μνημείο της μινωικής εποχής είναι το παλάτι της Φαιστού, που βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα νοτιότερα του Ηρακλείου και προσελκύει και αυτό χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο. Αν και μικρότερο από το ‘μεγάλο του αδερφάκι’, το παλάτι της Φαιστού έχει πολλά να προσφέρει στους ενδιαφερόμενους, έχοντας το πρόσθετο πλεονέκτημα του να βρίσκεται σε ένα γραφικό και όμορφο σκηνικό καταμεσής μιας καταπράσινης κοιλάδας, με τα περήφανα βουνά της κεντρικής Κρήτης να ορθώνονται πίσω της.

• 

  Ανάκτωρο Φαιστού

• 

  Γόρτυνα

• 

  Φρούριο Κούλε

Μετά την εξαφάνιση του μινωικού πολιτισμού, το νησί πέρασε μια περίοδο παρατεταμένης παρακμής, με τον πληθυσμό να εγκαταλείπει τα πλούσια αστικά κέντρα που είχαν δημιουργηθεί κατά το παρελθόν, προκειμένου να οχυρωθεί σε ορεινά φρούρια, για να προστατευθεί από τους πολλούς εισβολείς. Η πολιτιστική αναγέννηση της Κρήτης ήρθε κατά την Κλασική και την Ελληνορωμαϊκή εποχή. Μετά τη ρωμαϊκή κατάκτηση του νησιού, η πρωτεύουσα μετακόμισε στη Γόρτυνα, που βρίσκεται σε μια εύφορη πεδιάδα στα νότια του νομού Ηρακλείου, η οποία σύντομα έγινε σημαντικό περιφερειακό κέντρο της Ρωμαϊκή αυτοκρατορία και παρέμεινε έτσι και κατά την πρώιμη χριστιανική εποχή. Η αρχαία Γόρτυνα εξακολουθεί να εντυπωσιάζει τον επισκέπτη, με την κολοσσιαία βασιλική του Αγίου Τίτου, αφιερωμένο στον πρώτο Επίσκοπο της Ορθόδοξης Εκκλησίας στη Κρήτη, το Ωδείο, έναν συναυλιακό χώρο της εποχής που χτίστηκε στα χρόνια του διάσημου αυτοκράτορα Τραϊανού και, το σημαντικό, το δωμάτιο που φιλοξενεί τον Κώδικας της Γόρτυνας, το παλαιότερο και σημαντικότερο σωζόμενο νομοθετικό κείμενο του αρχαίου ελληνικού νόμου.

Η Βυζαντινή κυριαρχία στο νησί ήταν επισφαλής και κάτω από διαρκή κίνδυνο, έχοντας διακοπεί μάλιστα βίαια, πρώτα από τους Άραβες, τον 9ο αιώνα π.Χ. και από τους Ενετούς στις αρχές του 13ου αιώνα π.Χ., με τους δεύτερους να εγκαθιδρύουν το περίφημο Βασίλειο της Κάνδιας, το ιταλικό όνομα για την σημερινή πόλη του Ηρακλείου. Το αποτύπωμα που άφησαν οι Ενετοί κυριαρχεί έως και τις μέρες μας στην πόλη, με τα τεράστια αμυντικά τείχη που έχτισαν να στέκουν ακόμη, αποτελώντας την μεγαλύτερη οχύρωση των Μεσαιωνικών χρόνων στην ανατολική Μεσόγειο. Η παρουσία τους μπορεί να γίνει ακόμα πιο εμφανής με μια επίσκεψη στο φρούριο του Κουλέ [τουρκική λέξη που μεταφράζεται ως ‘Κάστρο’], ένα πραγματικό ορόσημο της πόλης, στην είσοδο του παλιού λιμανιού, έξοχα διατηρημένο τόσο στην πρόσοψη όσο και στο εσωτερικό και το οποίο περιμένει τους επισκέπτες να ανακαλύψουν τα μυστικά του.